7 jul 2015

Anders van Ipskamp

Door Alex Kunst

Ja, het is een brochure. Voor een drukkerij. Toch bespreek ik hem hier, want Ipskamp Drukkers koos voor de vijfde editie van het ‘inspiratiemagazine’ Anders de 12-inch hoes als inspiratiebron. Het werd een geslaagd experiment.

Platenhoezen zijn eigenlijk overal geschikt voor. Je kunt er lekker groot afbeeldingen op afdrukken. Het vierkante formaat nodigt uit om creatief eens even helemaal uit je dak te gaan. Dat komt natuurlijk ook door de associatie met pop en jazz, want uit die wereld zijn de meest krankzinnige ontwerpen voorgekomen (uit de klassieke wereld schiet me zo snel geen creatieve uitspatting op een platenhoes te binnen; daar steekt de dirigent vast een stokje voor).

Door een platenhoes te kiezen voor je brochure heb je als ontwerper meteen al de wind in de rug. Bij Ipskamp willen ze graag laten zien wat ze allemaal in huis hebben en dus komen er allemaal grafisch-technische foefjes voorbij. ‘Het ruikt naar vinyl,’ was het eerste wat ik hoorde toen ik hem uit de envelop haalde.

Artikel over geur in Anders.

De opdikkende transparante uv-inkt op de voorkant (de brochure zit verpakt in de hoes) voel je meteen. Het magazine dat vervolgens tevoorschijn komt ziet er uit als een elpee, dus het beeld blijft kloppen. Wel jammer dat ze hier de uv-inkt niet hebben ingezet om groeven te suggereren, dan had je pas echt het gevoel gehad dat je een plaat uit de hoes haalde. En als ze in het midden van de ‘plaat’ hadden een gaatje hadden geboord dan was het perfect geweest.

De kartonnen papieren ‘speaker’ voor je iPhone achterin moet je uitknippen; een perforatie of stans was leuker geweest. Maar nu ben ik aan het kniesoren.

De rest van Anders 5 is een mooie staalkaart voor wat platenhoezenontwerpers kunnen doen. Uitklappagina’s, geurinkt, opplakkers, instekers, ruwe transparante inkt, verschillende papiersoorten – een echte grafische showcase.

Ook typografisch is het behoorlijk in orde. Daar kunnen de hoezenmakers van weleer nog iets van leren. Sinds de jaren zeventig leek er een wedstrijd te zijn losgebarsten wie de meest onleesbare teksten kon produceren. In de platenverzameling van Gert Verbeek bevindt zich een hoes van King Krimson bedrukt met letters in zilverkleurige inkt op een turquoise achtergrond. Kosten nog moeite werden gespaard om de fans ervan te weerhouden te teksten daadwerkelijk te gaan lezen.

King Krimson, In The Wake Of Poseidon.

En nu we het er toch over hebben; de platenindustrie beklaagde zich lange tijd over de teloorgang van de cd. Niets, maar dan ook niets hadden ze er voor over om er iets moois van te maken. Hoesontwerpen werden inclusief tekst zonder enige aanpassing naar een gruwelijk miniformaat terug geschaald. Meedogenloos en smakeloos. Soms kreeg je er een piepklein boekje bij met een nietje er door geramd, omdat het niet gelukt was om alle informatie op het hoesje te prakken. Een loep was geen overbodige luxe, maar werd er nooit bijgeleverd.

Het verpestte een groot deel van de lol van de aankoop. Je kocht iets wat er uit zag als een goedkope kopie, maar je betaalde toch de volle mep. Met de zielloze cd-hoesjes groeven de platenmaatschappijen hun eigen graf. Wie wil dat nou in zijn woonkamer opslaan? Spotify mag dan een lelijk logo hebben, je hoeft er tenminste geen kilo’s plastic met goedkoop drukwerk voor in huis te nemen.

Pink Floyd, Whish You Were Here, cd-booklet.

Terug naar het magazine van Ipskamp. Je kunt hem hier online bekijken, maar het echte ding is leuker, dus je kunt hem ook gratis thuis laten bezorgen.

Achterkant ‘hoes’ Anders.